Η συχνότητα των μελανωμάτων στην Ελλάδα κατά την τελευταία εικοσαετία σημείωσε αύξηση κατά 900%. Όμως, ανάλογες αυξήσεις καταγράφηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο και αποδίδονται στη μεγαλύτερη έκθεση του δέρματος στις ηλιακές ακτίνες (περισσότερη ηλιοθεραπεία και σπορ), καθώς και στην καταστροφή του στρώματος του όζοντος της ατμόσφαιρας.
Γενικά το μελάνωμα εμφανίζεται:
-Περισσότερο στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άντρες.
-Στις γυναίκες κυρίως στα πόδια, ενώ στους άντρες στο θώρακα.
-Περισσότερο σε νεαρά άτομα και άτομα μέσης ηλικίας.
Αιτίες
1. Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) αποτελεί μέχρι σήμερα το μόνο γνωστό και κοινά αποδεκτό εξωτερικό παράγοντα κινδύνου.
Η κατά διαστήματα έκθεση στον ήλιο (π.χ.άτομα που δεν εκτίθενται στον ήλιο συχνά, αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια των διακοπών τους) φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του μελανώματος.
2. Βέβαια, τα γενετικά χαρακτηριστικά (ανοικτός φωτότυπος, κληρονομικοί παράγοντες κ.λπ.) επηρεάζουν επίσης τη βαρύτητα της βλάβης που προκαλείται από τη UV ακτινοβολία.
Αυτή τη στιγμή το μελάνωμα αντιπροσωπεύει το 1,2% του συνόλου των καρκίνων του δέρματος, με 70.000 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο.
Τι είναι το μελάνωμα
Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος του δέρματος ή των βλεννογόνων. Οι όγκοι αυτοί δεν είναι επιθετικοί τοπικά, αλλά χαρακτηρίζονται από μια τάση να εξαπλώνονται γρήγορα μέσω των λεμφικών και των αιμοφόρων αγγείων.
Στην πραγματικότητα το σώμα μας δεν αντιδρά καθόλου απέναντι σε αυτή την εξάπλωση (μετανάστευση) – τα κύτταρα του μελανώματος δεν αναγνωρίζονται από τον οργανισμό ως ξένα κύτταρα.
Συνεπώς, η ανίχνευση και η αντιμετώπιση του μελανώματος –όταν αυτό βρίσκεται σε αρχικό στάδιο– είναι υψίστης σημασίας.
Ύποπτα σημάδια
Εξετάζοντας τις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματός σας ή των σπίλων (ελιών), υπάρχουν μερικά σημεία που θα πρέπει να προσέχετε, καθώς δείχνουν εάν πρόκειται για μια συνηθισμένη καλοήθη ή για μια ύποπτη μελαγχρωματική βλάβη, την οποία θα πρέπει να εξετάσει στη συνέχεια ο δερματολόγος.
Έχετε, λοιπόν, υπόψη σας τα εξής:
Οι καλοήθεις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος είναι συνήθως συμμετρικές, δηλαδή εάν ζωγραφίσουμε ένα σταυρό πάνω από τη βλάβη, αυτή θα χωριστεί σε τέσσερα ίσα τεταρτημόρια. Εάν δε συμβεί κάτι τέτοιο, η βλάβη είναι ασύμμετρη.
Μια ασύμμετρη βλάβη μπορεί να αποτελεί ένδειξη ύποπτης μελαγχρωματικής βλάβης.
Τα μελανώματα συχνά έχουν ακανόνιστα χείλη με προεξοχές, ενώ οι καλοήθεις μελαγχρωματικές βλάβες έχουν συμμετρικά χείλη.
Κάποιες αλλαγές στο χρώμα της μελαγχρωματικής βλάβης αποτελούν ύποπτα σημεία.
Ένα μελάνωμα έχει συχνά διαφορετικές αποχρώσεις του καφέ, αλλά μπορεί να υπάρξει και συνδυασμός κόκκινου, γκρι, λευκού, ροζ και μαύρου χρώματος.
Η διάμετρος μιας μελαγχρωματικής βλάβης αποτελεί, με τη σειρά της, μια σημαντική παράμετρο. Στο μελάνωμα η διάμετρος ξεπερνάει τα 6 mm.
Άλλα ύποπτα σημεία είναι: η αύξηση του μεγέθους των μελαγχρωματικών βλαβών, η εμφάνιση πυρήνα στο εσωτερικό της μελαγχρωματικής βλάβης, η εξαφάνιση των γραμμών του δέρματος, η απολέπιση, η εμφάνιση φλεγμονώδους ζώνης γύρω από τη βλάβη, η εμφάνιση κρούστας ή αιμορραγίας και η τάση της βλάβης να μαλακώνει ή να σκληραίνει.
Οι πιο σημαντικές παράμετροι για τη διάγνωση του μελανώματος είναι η ασυμμετρία, η ομοιογένεια του χρώματος καθώς και ο αριθμός των χρωμάτων που υπάρχουν.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Δε διατρέχουν όλα τα άτομα τον ίδιο κίνδυνο να αναπτύξουν μελάνωμα (10 άτομα στα 100.000). Ορισμένα, όμως, με συγκεκριμένα εξωτερικά (φαινοτυπικά, όπως λέγονται) χαρακτηριστικά, έχουν πολλαπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν ένα μελάνωμα απ’ ό,τι άλλα.
Εδώ, λοιπόν, θα πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές του ο προληπτικός έλεγχος. Τα άτομα αυτά ανήκουν σε μία από τις εξής πέντε ομάδες:
1. Έχουν ύποπτους μελαγχρωστικούς σπίλους, δηλαδή ελιές. Οι ελιές είναι συνήθως καλοήθεις. Οι ύποπτες ελιές ή σπίλοι χαρακτηρίζονται από τα εξής σημάδια:
α. Έχουν μέγεθος πάνω από 8 χιλιοστά.
β. Αυξάνει ξαφνικά το μέγεθός τους (αρχίζει να διογκώνεται).
γ. Αρχίζει να απλώνεται
δ. Αλλάζει ξαφνικά χρώμα
ε. Αιμορραγεί ή εμφανίζεται εξάλκωση που δεν επουλώνεται.
2. Παρουσιάζουν το «σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων», δηλαδή πολλαπλούς (συνήθως πολλές δεκάδες), συγγενείς μελαγχρωστικούς σπίλους στο κορμί και στα άκρα.
3. Υποφέρουν από δερματολογικές ασθένειες ή ανωμαλίες, όπως μελαγχρωστικό ξηρόδερμα, ψωρίαση, λεύκη (κηλίδες του δέρματος χωρίς μελανίνη), αλφισμό (συγγενή, καθολική έλλειψη μελανίνης) κ.ά.
4. Έχουν πολύ λευκό δέρμα, ίσως και φακίδες, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, γαλανά ή πράσινα μάτια, μαυρίζουν δύσκολα στον ήλιο και παθαίνουν εύκολα εγκαύματα (δερματικός φωτότυπος 1 ή 2).
5. Έχουν περάσει άλλες μορφές καρκίνου ή έχουν κληρονομικές νόσους. Οι χρωματοσωμικές ανωμαλίες ή μεταλλάξεις, όπως λέγονται, προδιαθέτουν στην ανάπτυξη καρκίνου και μελανωμάτων.
Τα ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνα.
Πρέπει να ξέρετε ότι...
-Η αυτοεξέταση είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά η τακτική εξέταση από γιατρό, κάθε 6-12 μήνες, δικαιολογείται ενδεχομένως μόνο σε ενήλικες με προσωπικό ιστορικό δερματικού καρκίνου και σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
-Η ταχεία διάγνωση μεταξύ κακοήθους ή καλοήθους βλάβης παραμένει μια «τέχνη» που απαιτεί μεγάλη εμπειρία, ακόμα και για τους εκπαιδευμένους γιατρούς.
Σε περίπτωση αμφιβολίας, η ιστολογική εξέταση (δηλαδή, η μικροσκοπική εξέταση ενός μικρού τμήματος δέρματος το οποίο έχει αφαιρεθεί χειρουργικά) θα αποκαλύψει την ακριβή φύση της βλάβης.
Πηγή : belife.gr
